MINH HOẠ CÁC DẤU CÂU

 Mến! Cuộc đời bạn vô cùng tinh vi, phức tạp, kỳ diệu và đáng yêu! Cuộc đời ấy đong đầy bộ óc thông minh của bạn muôn vàn tri thức về các lãnh vực khoa học tự nhiên, xã hội và nhân văn. Cuộc đời ấy trao tặng cho trái tim bạn biết bao cảm xúc nhiệm lạ. Tất cả những tri thức, suy tư, cảm xúc, nỗi niềm, ưu tư, dự tính, v.v., luôn dâng trào trong tâm trí và trái tim bạn, lại thôi thúc bạn mở lòng ra với thế giới bên ngoài và với tha nhân.

Bạn mong muốn bày tỏ chính mình với tha nhân để góp mặt với cộng đồng nhân loại, để tìm kiếm một niềm cảm thông và chia sẻ chân tình ư? Bạn sẽ cần đến chúng tôi, những dấu câu, những phần tử nhỏ bé nhất trong cuộc đời đa diện và kỳ diệu của bạn. Chúng tôi vẫn hiện diện thật tinh tế trong từng nhịp sống của bạn, để thấu cảm tất cả những suy tư, tri thức và xúc cảm của bạn. Chúng tôi sẽ giúp bạn diễn tả một cách trung thực tất cả những ý tưởng kỳ diệu của bạn trên những trang sách của cuộc đời.

DẤU CHẤM – SỰ KẾT THÚC HOÀN HẢO

Tôi đến với bạn khi nhận thấy bạn đã diễn đạt hoàn tất ý tưởng của mình với ý nghĩa trọn vẹn^[1]. Tôi sẽ thực hiện những điểm kết thúc hoàn hảo, để bạn được mãn nguyện với những ý tưởng bạn đã chuyển trao cho người khác. Như thế, tôi làm cho cuộc sống của bạn mỗi ngày được vuông tròn, mỹ mãn. Nhờ đó, bạn thể hiện niềm xác tín vào chính mình khi bạn kết thúc một ý kiến, một quyết định, một kết luận vững chắc, để người đọc có thể tin tưởng vào ngôn từ của bạn^[2]. Để khẳng định chính mình, bạn hãy cùng tôi suy nghĩ thật kỹ lưỡng, lập luận thật vững vàng, với những cơ sở khoa học và thực tiễn khách quan nhé.

Đối diện với những ai đã quá nhạy bén với những suy nghĩ riêng tư nhất của bạn, ngôn từ của bạn sẽ trở nên thật đơn sơ, vắn gọn, như một điều bí mật mơ hồ với những người xa lạ, nhưng lại là những thông tin thật quan trọng và tinh tế với những người thân quen của bạn. Bạn có thể diễn tả được điều đó nếu bạn nhớ đến tôi^[3].

Khi bắt tay vào một công việc hoặc một kế hoạch của cuộc sống, bạn mong ước tất cả được hoàn tất mĩ mãn. Vì thế, bạn phải chuẩn bị kỹ lưỡng từng đường đi nước bước của công việc, những sự cố có thể xảy ra trong thời gian tiến hành, những hậu quả phát sinh bên cạnh những thành quả tốt đẹp, v.v.. Bạn thật chu đáo và có trách nhiệm cao trong cuộc sống. Tôi thực sự tán dương bạn và sẵn sàng chia sẻ những quyết tâm cao đẹp của bạn. Tôi sẽ hăng hái đồng hành để động viên tinh thần bạn luôn luôn năng động, giúp bạn hoàn thành những dự tính tốt đẹp của bạn. Chúng ta sẽ cùng nhau “về đích” với sự thành công cao nhất và hữu ích nhất cho bạn và cho đời.

Bạn biết không, cuộc sống vốn có muôn vàn sắc thái khác nhau. Những niềm vui của bạn đan xen những nỗi buồn; những ước mơ và hy vọng hoà quyện vào những ưu tư và phiền muộn. Tôi sẽ cùng với bạn từng bước kết thúc những nỗi niềm u buồn, đồng thời từng bước xây dựng những niềm vui và hạnh phúc mới cho bạn và cho đời. Cứ thế, tôi sẽ đồng hành với bạn trong suốt những chặng đường thăng trầm nhưng thật hào hùng của lịch sử đời bạn. Đến cuối cuộc đời, tôi cũng sẽ cùng với bạn vẫy tay giã từ cuộc đời này trong lời từ biệt bình an^[4].

DẤU PHẨY VÀ DẤU CHẤM PHẨY – CUỘC SỐNG TRẬT TỰ, HÀI HOÀ

 anh em chúng tôi là những trợ thủ rất nhiệt tình và năng động trong việc diễn đạt tư tưởng của bạn đó. Chúng tôi hay xen vào giữa câu truyện của bạn, không phải vì tính khí bốc đồng hay muốn làm tài khôn đâu nhé. Chúng tôi thực lòng muốn giúp cho bạn phân tách những thành tố cấu tạo nên ý tưởng của bạn, khiến cho ý tưởng ấy được minh bạch, sắc bén và thuyết phục đối với người đọc^[5]. Anh chấm phẩy dày dạn kinh nghiệm sống hơn tôi^[6]. Anh sẽ giúp bạn phân tích cặn kẽ những ý nghĩa làm nên cuộc đời và con người bạn. Anh sẽ có mặt trong những vấn đề phức tạp và khó khăn nhất của bạn, để giúp bạn sắp xếp một cách hợp lý những ý tưởng phong phú và sâu sắc của bạn. Còn tôi, một phết nhỏ xen giữa cuộc đời, sẽ đảm nhận những phần việc nhỏ hơn. Có anh và tôi, bạn sẽ tự mình điều phối những sắc màu khác nhau trong cuộc đời của bạn, để chúng liên kết nên một bức tranh thật hài hoà, tinh tế và độc đáo.

À, anh em chúng tôi còn giúp bạn cư xử khéo léo và tế nhị với mọi người và mọi sự vật có liên đới với cuộc đời của bạn đấy. Khi nhớ đến chúng tôi, bạn sẽ mỉm cười mãn nguyện vì bạn nhận thấy: Trời đất, con người, vạn vật, đều có một vị trí công bằng trong cuộc đời của bạn^[7]. Anh em chúng tôi sẽ sát cánh bên bạn để chúng ta cùng hoà nhịp với cuộc sống trong một sự đồng điệu tài tình.

DẤU CHẤM HỎI – MỜI GỌI KHÁM PHÁ CUỘC SỐNG

Bạn luôn có những nỗi băn khoăn, thao thức, thắc mắc, nghi hoặc trong cuộc sống ư? Bình thường thôi, vì cuộc sống là một mầu nhiệm vô cùng đối với con người mà. Tôi sẽ khơi dậy tính hiếu kỳ nơi bạn, giúp bạn không ngừng đặt ra những vấn nạn, để bạn bước ra khỏi giới hạn chật chội của chính mình, mà vươn ra thế giới, vươn tới vũ trụ mênh mông đang bao bọc xung quanh bạn. Những câu hỏi được gợi lên cùng với sự hiện diện của tôi sẽ thôi thúc bạn không ngừng dấn thân vào cuộc đời để khám phá, để sáng tạo, để thăng tiến và hoàn thiện chính bạn^[8]. Whao! Một hoài bão thật vĩ đại và cao đẹp đấy!

Cuộc sống là một dòng chảy không ngừng nghỉ, khiến cho bạn luôn luôn phải ngạc nhiên và thán phục. Do đấy, tôi vẫn luôn cận kề với bạn, kiểm chứng những thực tại đã qua và đang đến, để có thể xác minh tính hợp thời của vốn tri thức bạn tích luỹ được, để không bao giờ bạn bị trói buộc trong quan niệm sống lạc hậu và bảo thủ một cách vô lý^[9]. Có thế, tầm nhìn của bạn luôn luôn được mở rộng để hướng tới những chân trời mới của cuộc đời.

Tôi cũng mở đường cho bạn đến với những cõi rất riêng của nhân tình thế thái, để bạn thấu hiểu, cảm thông, chia sẻ, chữa lành những vết thương sâu kín của đời nhân thế; vì những vết thương ấy phần nào cũng hằn lên những đau xót trong chính trái tim bạn^[10].

Đôi khi, để thi vị hoá cảm xúc của bạn, tôi sẽ thay thế cho lời khẳng định hoặc phủ định đơn thuần của bạn, để bạn không phải dùng mãi những trạng ngữ “có”^[11] hoặc “không”^[12] một cách máy móc và nhàm chán. Khi ấy, bạn sẽ thấy ngôn ngữ của bạn có sức hấp dẫn biết bao!

DẤU CHẤM THAN – KHƠI NGUỒN CẢM XÚC

Có lẽ tôi đã được sinh ra trong một cuộc tình duyên tuyệt mỹ nhất, nên tôi cưu mang trong mình muôn vàn xúc cảm tinh tế của nhân loại. Bạn đang vui sướng tột đỉnh ư? Đang cháy bỏng yêu thương ư? Đang bừng bừng giận dữ ư? Đang đau đớn thảm khốc ư? Đang hốt hoảng kinh hoàng ư? Bạn cứ đến với tôi, cùng tôi bộc lộ hết, đừng giấu giếm chi cả, để niềm vui của bạn được nên trọn với những tiếng cười bật tung và tiếng reo vui vỡ oà, để nỗi sầu của bạn được vơi bớt trong tiếng khóc nức nở và tiếng than thấu tận cao xanh. Với tôi, bạn không cần tìm kiếm những ngôn từ hoa mỹ dài dòng, chỉ cần những âm thanh chân thật nhất với cảm xúc hiện tại là bạn có thể làm thăng hoa những cảm xúc đang dâng trào mãnh liệt trong bạn đó^[13].  Cuộc đời bạn cần có những lúc cuồn cuộn dậy sóng như thế để bạn được lớn lên, vững chãi, dạn dày.

Khi bạn dám bộc lộ những cảm xúc chân thật của mình đúng lúc, đúng hoàn cảnh, đúng với đối tượng cảm nhận, sẽ có một ai đó lắng nghe bạn, đồng cảm với bạn, và sẵn sàng tiến đến đồng hành với bạn trên đường đời vạn nẻo. Bạn sẽ chẳng còn thấy cô đơn lạc lõng giữa dòng đời xuôi ngược. Về phần mình, bạn cũng sẽ không để cho những người sống xung quanh bạn phải uất nghẹn kìm nén những cảm xúc riêng tư của họ trong nỗi cô đơn não nề nhất, phải không bạn? Bạn hãy cùng tôi cất lên những lời an ủi, khích lệ, cổ vũ đầy chí khí, để phá tan những xiềng xích vô hình của mặc cảm, tự ti, sợ hãi đang trói buộc những con người cô đơn ấy, để họ can đảm hơn, mạnh mẽ hơn, mà sống hết mình với cuộc đời^[14].

Có tôi cộng tác, ngôn ngữ của bạn sẽ mạnh hơn, sắc hơn, tuyệt hơn, thật hơn. Với tôi, bạn sẽ phát huy được tối đa chiều sâu nội lực của ngôn ngữ. Như thế, ngôn ngữ của bạn cùng với tôi không chỉ vọng đến tai, ghi vào trí não, mà còn chạm đến cả tâm hồn của người đọc đấy.

DẤU CHẤM LỬNG – NHỮNG ĐIỀU CHƯA NÓI HẾT

Cuộc sống của chúng ta ngày càng thêm bận rộn, vội vã, quay cuồng, mà quĩ thời gian của chúng ta chỉ có giới hạn nhất định (24 giờ cho một ngày). Vậy nên, chắc hẳn cuộc sống của bạn có lúc đã bị rối tung, bừa bộn, choáng ngợp? Không sao, bạn đừng lo, tôi sẽ đến để giúp bạn sắp xếp lại cuộc sống và tận dụng thời gian của bạn một cách có hiệu quả nhất, để bạn tập trung tối đa vào những vấn đề quan trọng trong đời bạn. Còn những «chuyện nhỏ», bạn đừng quan tâm nhiều, cứ để tôi liệu cách thay thế, miễn làm sao mọi người có thể hiểu được suy nghĩ và tâm tư của bạn là tôi an tâm rồi^[15].

Bước dài theo những năm tháng thăng trầm, những chặng đường quanh co và thác ghềnh khúc khuỷu của cuộc sống, con người từng trải của bạn càng thêm tinh tế, phức tạp, và bí nhiệm nữa. Lịch sử cuộc đời đã tạo nên một cõi rất riêng trong chiều sâu nội tâm của bạn. Lúc ấy, bạn cần cất giữ trong cung thánh lòng bạn một điều bí nhiệm nào đó của bạn, cho bạn, hoặc của một ai đó rất quan trọng trong đời bạn, để điều bí nhiệm đó sẽ sống cùng bạn, nuôi dưỡng bạn và sẽ chết với một mình bạn mà thôi. Do vậy, những câu văn của bạn có lúc sẽ trở nên lấp lửng, kín đáo, ý nhị… để ai muốn hiểu sao thì hiểu. Tôi sẽ che lấp những chỗ lấp lửng ấy, để câu văn của bạn càng trở nên huyền bí như bạn muốn^[16]. Nếu ai đó hiểu đúng ý bạn, họ sẽ là người tâm đắc nhất (cũng có thể là người «nguy hiểm nhất») của bạn đó.

Sẽ có một lần nào đó trong đời, tâm hồn bạn vô cùng xao xuyến (vì một tình yêu chẳng hạn)^[17], áy náy (vì một lỗi lầm đáng tiếc)^[18], ngại ngần (vì chưa dự đoán được sự đáp trả của người đối diện)^[19], v.v., bạn không thể diễn đạt hết một câu trọn vẹn… Tôi hiểu ý bạn rồi, tôi sẽ vận dụng hết khả năng truyền đạt thông tin của mình để «nói hộ lời trái tim bạn muốn nói». Vậy cũng hay, biết đâu sự ngại ngùng lại làm cho «người ta» trở nên duyên dáng, đáng yêu và hấp dẫn hơn thì sao?

À, tôi suýt quên một nhiệm vụ khá quan trọng đối với bạn: Khi bạn muốn thông báo cho người khác một sự kiện bất ngờ, bạn nhớ gọi tôi đến, tôi sẽ làm cho sự bất ngờ của bạn được gia tăng một cách «có nghệ thuật» đấy^[20].

DẤU HAI CHẤM – PHONG CÁCH LÀM VIỆC KHOA HỌC

Tôi có một lối sống rất quân bình (như là ký hiệu mô tả về tôi vậy), không quá náo nhiệt, không quá lặng thầm, luôn minh bạch trong mọi vấn đề, yêu thích những ngôn từ có tính khoa học thực nghiệm. Vì vậy, hình như tôi hơi khó tính khi tham gia vào công việc của bạn đó?

Bạn hãy gọi tôi đến để khởi đầu một cuộc giới thiệu, một lời thuyết minh, giải thích về những con người, sự vật, hoặc vấn đề bạn đang quan tâm^[21]. Tuy nhiên, trước khi chúng ta cùng nhau «hành động», bạn phải trang bị đầy đủ những cứ liệu khoa học và thực tiễn cần thiết, để ngôn từ của bạn không trình bày những chuyện tầm phào, trống rỗng, vô lý, thiếu cơ sở lập luận, không có lập trường dứt khoát. Hẳn bạn vẫn nhớ câu: «Bút sa gà chết»? Đúng đấy, đôi khi chỉ cần một sai sót nhỏ trong ngôn từ cũng đủ để phá hỏng cả một việc lớn. Lúc ấy, chúng ta sẽ hối tiếc biết bao về những sai lầm do bất cẩn trong cuộc sống. Bạn là người có phẩm giá cao trọng, nên ngôn từ của bạn cũng phải chính xác, hợp lý, hợp tình, có trách nhiệm, thanh cao và trong sáng, như chính nhân phẩm của bạn vậy.

Thế nên, tôi buộc lòng phải nghiêm khắc với bạn; vì tôi có trách nhiệm xây dựng và bảo vệ uy tín của bạn trước người khác. Bạn có thể sống thiếu thốn vật chất, quyền lực, danh vọng, nhưng bạn sẽ rất khổ sở nếu bạn đánh mất niềm tin từ chính mình và từ người khác. Dù thế nào, bạn cũng cứ yên tâm; có tôi đây, hơi khắt khe, nhưng cũng biết thông cảm và rất kiên nhẫn với những nỗ lực của bạn; vì tôi đã quyết tâm phục vụ bạn cho đến cùng. Tôi sẽ giúp bạn luôn sống cẩn trọng và trung thực, dù cho cuộc sống xung quanh chúng ta ngày nay vẫn còn nhiều cảnh tượng chụp giựt và dối lừa.

 DẤU NGOẶC KÉP - TÔN TRỌNG SỰ THẬT

 Tôi là cộng tác viên đắc lực của «anh hai chấm». Vậy nên, nguyên tắc đầu tiên định hướng cho lối sống và công việc của chúng tôi vẫn là: «Phản ánh đúng sự thật». Tôi luôn tôn trọng sự thật, vì sự thật xây dựng niềm tin nuôi dưỡng con người^[22]. Tuy nhiên, tôi cũng cảm thấy «ái ngại» trước những sự thật phũ phàng, sự thật làm cho con người đau đớn. Khi phải đối diện với những sự thật khủng khiếp nhất (tai hoạ bất ngờ, biệt ly, sự chết, v.v.), con người vẫn cảm thấy bất lực, sợ hãi, đau khổ và muốn né tránh. Tuy nhiên, họ chỉ có thể tạm thời né tránh sự thật nghiệt ngã ấy thôi, không thể né tránh mãi được. Bạn biết đấy, có những sự thật làm cho con người được sống viên mãn. Cũng có những sự thật giết chết người ta (Trong trường hợp này, chắc tôi phải «rút lui lặng lẽ» để cho sự thật ấy được «chìm vào quên lãng» thì tốt hơn). Với một suy nghĩ lạc quan, tôi vẫn thấy khi sống thật với chính mình và với đời, mình sẽ sống tự do, liêm chính và không bao giờ hổ thẹn với lương tâm ngay chính của mình.

Khi ngẫu hứng, bạn cũng muốn phát huy trí thông minh hóm hỉnh và thú «chơi chữ» của bạn, để tạo nên những sắc thái mới cho cuộc sống, làm cho cuộc sống sinh động lên? Bạn muốn gửi những lời tán thưởng, chọc ghẹo, thậm chí là khiêu khích, châm biếm thật dễ thương, đến với những người thân để tạo niềm vui, sự ngạc nhiên và «sự thức tỉnh» cho họ? Bạn cứ gói ghém tất cả những ngôn từ thông minh hài hước đó trong «đôi tay khéo léo» của tôi; tôi sẽ đem những thông điệp này đến «khuấy động» cuộc sống của những người bạn đang quan tâm, làm cho cuộc sống ấy tươi trẻ lại với «những hào khí mới.»^[23]

Và trong những cuộc hội họp trang trọng, tôi sẽ «tạo điểm nhấn» thích hợp, để tăng thêm phần «long trọng» cho ngôn từ của bạn trước những người đang hiện diện. Khi ấy, người xung quanh có thể sẽ cảm thấy bạn là người trịnh trọng, oai nghiêm, nhưng xa lạ, và thậm chí «hơi bị màu mè hoa lá cành» đấy.

DẤU NGOẶC ĐƠN - VAI DIỄN PHỤ

Tôi chỉ là kẻ đi «bên cạnh cuộc đời». Tôi chỉ diễn «vai phụ» trong sân khấu cuộc đời của bạn. Khi bạn gặp trắc trở, bối rối trong những nan vấn của cuộc sống, bạn cứ bình tĩnh, tôi sẽ lập tức xuất hiện, để cùng bạn mở ra «một hướng giải quyết khác» cho vấn nạn của bạn (Đây là «sở trường» của tôi mà)^[24]. Bạn biết không, khi tất cả «những cánh cửa chính» của cuộc đời bạn bị khép lại, bạn sẽ cần đến «những cánh cửa sổ» (là tôi đây), để cuộc đời bạn không bị chôn vùi trong bế tắc. Từ đó, bạn vẫn có thể ung dung tiến bước trong tin tưởng, lạc quan, hy vọng. Thế là tôi cũng có lý do để tự hào với vai diễn «phụ» của mình rồi đó (Kể ra thì tôi cũng quan trọng «ra phết» đấy chứ).

Giữa kho tàng tri thức vô tận của nhân loại, bạn muốn trình bày ý kiến riêng của mình một cách tế nhị, khiêm tốn và kín đáo? Tôi sẽ bày cho bạn cách diễn đạt thật khéo léo và tinh xảo^[25], khiến cho người đọc đón nhận bạn với thái độ thật vô tư (Theo tôi, đây là «bí mật  nghề nghiệp» đấy nhé!)

SẼ CÒN NỮA…                                   

Đó là những tâm sự chân tình của «anh chị em dấu câu chúng tôi» gửi đến bạn. Chúng tôi hy vọng sẽ giúp bạn tìm thấy nhiều ý nghĩa cao đẹp trong cuộc sống. Bạn thấy đấy, những phần tử nhỏ bé nhất như chúng tôi, cũng luôn có những điều tâm huyết về quan niệm sống, thế thái nhân tình, lối sống nhân bản, v.v., để chia sẻ với bạn. Sẽ còn rất nhiều phần tử nhỏ bé khác trong cuộc đời này đang muốn ngỏ lời với bạn, để giúp bạn hoàn thiện chính mình và đi trọn hành trình cuộc đời của bạn. Mời bạn tiếp tục lắng nghe và chiêm nghiệm nhé.

Vincent Lương Hồng Phong, O.P.

---

[1] Dấu chấm hoàn tất một câu văn đã đầy đủ ý nghĩa.

[2] Dấu chấm xác định một ý tưởng chắc chắn.

[3] Dấu chấm đôi khi chỉ đứng sau một từ để nhấn mạnh một thông tin quan trọng giả thiết người đọc có thể nhận biết. Vd: Em đến. Niềm vui. Hạnh phúc. (Em đến bên anh. Em chính là niềm vui và hạnh phúc đời anh.)

[4] Dấu chấm kết thúc cuộc đời một con người như là lời chào bình an cuối cùng, để họ giã biệt trần thế với “một ấn tượng” tuyệt vời nhất.

[5] Dấu chấm phẩy và dấu phẩy đặt ở giữa câu để tách biệt các thành phần khác nhau trong câu, để phân biệt giữa thành phần chính với thành phần phụ, thành phần xen vào của câu.

[6] Dấu chấm phẩy dùng để tách những thành phần khác nhau trong câu phức tạp; còn dấu phẩy dùng cho những câu đơn giản hơn.

[7] Dấu chấm phẩy và dấu chấm phẩy dùng để liệt kê những thành tố tương đồng và độc lập trong câu.

[8] Câu hỏi gợi lên sự hiếu kỳ, nhu cầu khám phá cuộc sống vốn huyền nhiệm vô cùng.

[9] Vd: Thật vậy sao?

[10] Câu hỏi biểu lộ sự quan tâm đến nhân tình thế thái.

[11] Vd: [Anh có thấy chìa khoá tôi để đâu không?] – Anh này hỏi lạ, thế trong tay anh đang cầm cái gì đấy?

[12] Vd: Chẳng lẽ tôi chịu bó tay trước thách đố quan trọng này sao? / Mày dám nói những lời xách mé như thế với bố mày hả? / Hắn đã nói rõ hết rồi; mụ ấy còn mè nheo gì nữa?

[13] Vd: Quá đã! / Whaoo! / Hm! / Trời! / Than ôi! / Nguy rồi!

[14] Vd: Cố lên! / Đừng sợ! / Hãy đứng dậy và tiến lên!

[15] Dấu chấm lửng thay thế cho những thành phần không cần thiết (đã được tĩnh lược hay hiểu ngầm) trong câu.

[16] Câu nói bỏ lửng với dấu chấm lửng thể hiện sự bí mật, tâm trạng riêng tư.

[17] Vd: Anh đã… yêu… em.

[18] Vd: Con đã lỗi phạm đến cha mẹ. Con không đáng…

[19] Vd: Tôi nghĩ như thế, chẳng hay…

[20] Vd: Anh muốn cầu hôn với… em gái của em!

[21] Dấu hai chấm khởi đầu cho một phần giới thiệu, thuyết minh, giải thích, hoặc trích dẫn trực tiếp.

[22] Dấu ngoặc kép dùng để đóng khung câu trích dẫn trực tiếp.

[23] Dấu ngoặc kép tạo nên những sắc thái mới lạ và độc đáo cho ý nghĩa của câu. Vd: Như thế mới gọi là “con nhà nòi” chứ.

[24] Dấu ngoặc đơn được dùng một cách linh động để giải thích thêm hoặc minh hoạ cho ý nghĩa của câu.

[25] Dấu ngoặc đơn cũng chứa đựng ý kiến riêng của người viết.

Những môn học làm ta bối rối

Triết học là 1 hiện tượng luận về hiện tượng mà đôi khi chúng ta luận về hiện tượng đó thì đúng là hiện tượng luận cho nên người ta mới gọi hiện tượng luận là luận về hiện tượng đó nhưng hiện tượng đó đôi khi không là hiện tượng luận nên luận về hiện tượng đó là hiện tượng luận...

Toán học là môn học mà các bạn sẽ được học 1 + 1 = 2, điều mà một vài năm sau người ta lại nói lại 1 + 1 = 10 và nói cho bạn biết hệ nhị phân là gì. Người ta cũng dạy bạn vi phân, tích phân và nhiều thứ quan trọng khác nhưng nói chung, bạn vẫn phải dùng đến máy tính bỏ túi khi đi chợ...

Vật lý, một môn học nghiên cứu sự rụng của táo và các loại quả khác. Bạn cũng có được học cách tính giờ tàu chạy và khi nào hai con tàu gặp nhau nếu chạy trên cùng một ... đường ray. Người học vật lý xong thường ít đi trồng táo hoặc đi tàu hoả...

Hoá học, đây là môn học phải ghi nhớ những câu trả lời đúng và những bài thí nghiệm. Đổ một lọ này vào lọ kia, lắc hoặc khuấy, nhiều lúc phải đun lên, rồi cuối cùng đổ tất cả ra vườn, đó là thí nghiệm...

Với môn lịch sử, các thầy giáo sẽ bắt bạn nhớ xem ai đã lật đổ một ông vua nào đó. Nhiều khi bạn phải nhớ ngày sinh của một ông hoàng bà chúa nào đó mặc dù ông ta không làm sinh nhật, mà bạn cũng chẳng cần phải nhớ để tặng quà....

...Đôi khi em thấy bối rối... >3..!!

Kết bạn với thầy Giê-su

Khi thế giới trở nên bằng phẳng, con người thật dễ dàng nối kết để trò chuyện với nhau. Dù ở bất cứ đâu, nếu có Internet bạn có thể liên lạc được với những thành viên trong Facebook hoặc Zalo một cách dễ dàng. Qua đó, ta chia sẻ thông tin, cảm xúc, niềm vui và nỗi buồn trong cuộc sống.

Là người Kitô giáo, ta cũng mong muốn kết bạn với Thầy Giêsu. Được làm bạn với Ngài là một mối phúc cao vời bởi chính Ngài là Thiên Chúa, là Đấng cứu độ và hằng ở với con người. Hơn nữa, chính Thầy Giêsu cũng muốn kết bạn với ta, bởi Ngài yêu thương và hằng mong cho ta được hạnh phúc dư tràn. Tuy Ngài không có Facebook hoặc Zalo nhưng thật dễ dàng biết bao để nối kết với Ngài trong Kinh Thánh, trong cầu nguyện và nơi cuộc sống hằng ngày.

Thầy gọi anh em là bạn hữu, nghĩa là từ đây Thầy Giêsu muốn trao ban sự sống cho anh em, muốn anh em chia sẻ ước mơ và sứ mạng với Ngài. Ngài ước mơ sao cho con người được sức sống dồi dào, mong cho nhân loại tin vào Thiên Chúa; và vì thế, Ngài dành cả cuộc đời cho sứ mạng rao giảng tin Mừng. Để sau khi phục sinh từ cõi chết, Thầy Giêsu hiện diện ở khắp mọi nơi với những ai dám mở cửa tâm hồn để chào đón Ngài. Tuy là Thiên Chúa nhưng Thầy Giêsu không muốn xa cách ta, không khiến ta khiếp sợ hay mạc cảm vì vị thế thấp hèn của mình. Ngược lại, Ngài muốn ta trò chuyện với Ngài một cách thân tình, cung kính. Trong ánh mắt yêu thương của Ngài, mỗi người là bạn hữu độc nhất, cao quý mà Ngài luôn ưu tiên ở với.

Là bạn hữu của Thầy Giêsu, cuộc sống của ta hạnh phúc hơn nhiều. Những lúc buồn sầu, ta được Ngài che chở, bảo ban. Ngài hằng nâng đỡ những tâm hồn tan vỡ. Ngài đưa tay cứu vớt những ai thất vọng chán chường. Thầy Giêsu hiểu được sức nặng cuộc đời ta và chính Ngài muốn đồng hành với ta trong những lúc khó khăn. Ngài mời gọi bạn hữu của Ngài đến bên Ngài để được nghỉ ngơi bồi dưỡng. Những khi hạnh phúc, Ngài vui với niềm vui của ta. Là Thiên Chúa, Thầy Giêsu luôn khao khát cho bạn hữu của Ngài được bình an hạnh phúc. Ngài đến để cho từng người bạn được sống và sống dồi dào.

Mỗi người bạn ít nhiều đều chi phối đến cuộc sống của ta. Thử hỏi lúc này đây Thầy Giêsu đang ở đâu trong số những người mà ta thường liên lạc? Thầy Giêsu có thực sự là bạn thân thiết của ta không? Tự đáy lòng, ta có dành cho Ngài vị trí đặc biệt trong tâm hồn mình chưa? Phúc cho những ai để Thiên Chúa ở cùng, dám đặt cuộc đời mình trong sự quan phòng của Thầy Giêsu! Cầu chúc cho mỗi người luôn giữ được mối dây thần linh với Thầy Giêsu. Chắc chắn cuộc sống của ta sẽ chan chứa niềm vui nội tâm, tương lai của ta sẽ được đảm bảo vững vàng. Bởi chính Thầy Giêsu quả quyết rằng ai yêu mến, tin tưởng vào Ngài thì không phải chết, nhưng được sống muôn đời.

Trong bộn bề của cuộc sống, ước mong ta siêng năng chạy đến với Thầy Giêsu như một người Bạn chí tình. Hãy ở bên Ngài và cùng trò chuyện với Ngài trong cầu nguyện:

Lạy Thầy Giêsu, là Con Người, Ngài đã ưu ái chọn gọi chúng con làm môn đệ, làm bạn hữu. Bởi thế cuộc sống của chúng con có định hướng, phận người chúng con có ý nghĩa. Xin lôi kéo chúng con vào mối tình của Ngài, một tình bạn giữa thân phận con người với Đấng Thần Linh đầy yêu thương. Là Bạn tuyệt vời của chúng con, Ngài đã ở với chúng con, chia sẻ cuộc sống và để cứu độ chúng con. Xin đừng để chúng con lãng quên Chúa, một Thiên Chúa gần gũi và luôn thương xót con người. Amen

Thầy cô dạy gì ở trường học

Hồi còn đi học, tôi từng được nghe một câu chuyện của thầy giáo dạy Văn mãi về sau tôi vẫn còn nhớ:

“Khi đang ngồi học trong một lớp công trình, giáo viên bảo sinh viên vẽ một bức tranh mô tả một cây cầu.

Whistler đã vẽ một cầu vòm bằng đá tuyệt đẹp và có thêm hai cậu bé khoan khoái ngồi câu cá trên đó. Giáo viên hướng dẫn thấy hai đứa trẻ trong bức tranh, tỏ ra bực tức và cáu kỉnh bảo Whistler phải tẩy bỏ chúng khỏi cây cầu.

Whistler vẽ lại bức phác họa, lần này cho hai đứa trẻ ngồi trên bờ sông. Giáo viên càng khó chịu hơn nữa và hét bảo Whistler phải tẩy bỏ bọn trẻ khỏi bức tranh.

Whistler làm theo, nhưng trong bản phác thảo cuối cùng, ông lại cho hình ảnh hai cậu bé vào nhưng bằng chi tiết khiến cho giáo viên rùng mình.

Ông ấy vẽ hai tấm bia mộ nhỏ ở triền sông, có ghi tên hai đứa trẻ trên đó!”

Câu chuyện đó theo tôi mãi những năm tháng ở trường học, tôi luôn nghĩ sau này mình sẽ làm gì để giúp ích cho đời, cho mọi người, và cho chính cả bản thân tôi. Sau này khi là một người có trách nhiệm trong việc giảng dạy cùng với kiến thức tôi lĩnh hội và với sự giáo dục gia đình đã giúp tôi có phương pháp dạy học cho riêng mình, đó là luôn cố gắng phát hiện và khơi dậy những mặt tích cực ở trẻ nhỏ thay cho việc chỉ xoáy vào phê phán những điểm xấu. Tôi quan tâm đến những chi tiết nhỏ, phát hiện những khả năng ẩn lấp của con trẻ. Tôi dạy cho trẻ nhân cách trước khi bắt chúng học kiến thức. Và hơn hết tôi truyền đam mê cảm hứng, động lực trước khi ép vào quy tắc, khuôn khổ.

Giáo dục có phải là nền tảng của quốc gia hay không, xã hội có phát triển được có lẽ một phần ở tình yêu của các giáo viên.

Mạo hiểm

Mỗi lần nghĩ về đời tu, tôi thường liên tưởng đến cuộc viễn du vạn dặm của những con thuyền đi biển. Hành trình càng dài thì tính thách thức càng cao. Ai cũng hiểu chuyến đi vượt đại dương đòi hỏi sự mạo hiểm bởi không ai đoán trước được chuyện gì sẽ xảy ra trong suốt những ngày lênh đênh trên hải lộ. Thế nhưng đây không phải là một cuộc dạo chơi hay thám hiểm vì lý do giải trí đơn thuần nhưng là một hải trình có đích nhắm rõ ràng. Bởi điểm đến xa ngút ngàn là vùng đất đầy bình an, sức sống và ánh sáng cho những thuyền can trường chiến đấu trong những ngày bão tố.

Thông thường, khi rời bến xuất phát thuyền nào cũng có trải nghiệm êm đềm và thư thái. Bởi thời điểm nhổ neo thường được chọn vào một ngày nắng đẹp và bình yên. Con thuyền lướt nhẹ tênh và băng băng trên mặt gương khổng lồ và hiền hòa. Niềm hy vọng về vùng đất đầy ánh sáng yêu thương như sát tầm tay. Mọi cảnh vật tương lai như thoắt ẩn thoắt hiện trong tâm tưởng của người viễn du. Đâu đó trên con thuyền là sự thưởng ngoạn màu xanh ngút ngàn và thăm thẳm trên đại dương êm ả trong buổi sáng thanh bình. Những khúc hát du dương vang vang trong khung cảnh của một chiều lặng gió. Con thuyền chẻ đôi làn nước sáng rực ánh nắng màu da cam như một con dao tí hon rạch trên tấm vải lớn của thời điểm chuyển mình lúc hoàng hôn. Tất cả những gì đang diễn ra như một thiên đường đáng mơ ước. Con thuyền đang ở thế chủ động và thẳng tiến.

Đại dương có ngôn ngữ và cách xử sự riêng. Một cái chuyển mình rất nhẹ của gã khổng lồ này cũng đủ làm con thuyền nhỏ bé chao đảo. Càng rời xa bờ bao nhiêu, con thuyền càng tiến đến vùng tăm tối và sâu thẳm hiểm nguy của đại dương bấy nhiêu nhưng khoảng cách của đích đến cũng được rút ngắn lại dần. Con thuyền bắt đầu chạm trán và đối đầu trong những cuộc chiến khi từng đợt sóng dữ nhảy chồm lên vồ lấy một cách xấc xược. Nó len mình và tìm cách giữ thăng bằng trong từng trận đấu. Việc của nó không phải là làm cho đại dương im tiếng vì nó không có khả năng kiểm soát điều vượt quá tầm tay nhưng điều nó cần là làm quen và học những chiến thuật để băng mình qua những trận cuồng phong một cách nhanh chóng. Chính nó cũng không thể đoán trước được khi nào bão tố và cuồng phong xuất hiện. Tuy vậy, sự bỡ ngỡ của những chạm trán đầu tiên không còn làm cho nó hốt hoảng nữa nhưng thay vào đó là sự sẵn sàng với bất cứ điều gì có thể xảy ra ở hải trình trước mặt. Con thuyền tận dụng những lúc đại dương lắng dịu để lao mình nhanh hơn về phía trước. Nó muốn tận dụng tất cả, không phí một giây phút nào để chần chừ hay nghỉ mệt. Ngày nào còn lênh đênh trên biển cả mênh mông nó biết ngày đó không có sự nghỉ ngơi. Nó dùng hết sức lực cho việc vượt qua sự ngút ngàn của biển khơi. Tăm tối, cuồng phong là điều trước khi khởi hành nó đã được cảnh báo. Nó không thắc mắc gì về những cú hắt hơi của đại dương vì nó biết rõ tính khí của tên khổng lồ này. Nó chủ động hơn sau nhiều lần kinh nghiệm về sóng gió. Một điều chắc chắn là nó chưa bao giờ hết hy vọng về một vùng đất bình yên và đầy sức sống, cũng chưa bao giờ nó muốn dừng lại giữa biển vì mỏi mệt. Càng nguy hiểm, nó càng muốn chinh phục. Vì tình yêu nên nó ra đi. Giờ đây, vì tình yêu nên nó chiến đấu. Có những lần, con thuyền thoi thóp nhưng nó vẫn còn đó niềm tin và hy vọng khi còn có cơ hội để bập bềnh sau khi sóng yên gió lặng.

Bóng tối có ngần, bão tố có hạn, cuồng phong cũng có lúc phải dừng. Đó là qui luật mà con thuyền học được sau những trận chiến với thiên nhiên. Con thuyền tiếp tục với hải trình đã định. Nó không chỉ tự bơi bằng sức mình nhưng còn có Làn Gió thổi căng cánh buồm trong những ngày thanh bình. Đêm tàn, nó theo dấu của vì Sao Mai để tiếp tục chuyến đi theo Tiếng Gọi. Vị Thuyền Trưởng đầy khôn ngoan và dũng mãnh khéo léo điều khiển con thuyền một cách điệu nghệ. Nó vẫn đang tiếp tục băng mình trên làn nước bằng cách trao mình cho vị Thuyền Trưởng. Tất cả niềm tin, tình yêu và hy vọng mà ngày khởi hành nó mang đi vẫn còn đó. Không có gì thay đổi với kế hoạch của hải trình.

Đức Kitô trên núi Sọ chiều nay

Đức Kitô trên núi Sọ chiều nay

Con đến khấn xin cho bệnh tật thân xác của con

Nhưng khi nhìn thấy Ngài,

Con nhìn cơ thể Ngài rồi nhìn cơ thể con

Con hổ thẹn quá Chúa ơi!

Làm sao con có thể than van vì đôi chân mỏi nhừ,

Khi thấy đôi chân tan nát của Ngài?

Làm sao con xòe ra đôi bàn tay trống rỗng,

Khi đôi tay Ngài đầy thương tích?

Làm sao con kể lể sự cô đơn của con,

Trong khi Ngài một mình chót vót trên thập giá?

Làm sao than vãn con thiếu tình thương,

Khi trái tim Ngài bị đâm thâu?

Bây giờ con không nhớ hết,

Mọi nỗi đau của con tan biến.

Lời nài xin tha thiết trước đây con mang đến

Lúc này nghẹn ứ trong cổ họng.

Hôm nay con chỉ xin là không còn xin gì nữa,

Ngoài ở lại đây, bên Ngài trên thập giá,

Từ từ biết rằng nỗi đau khổ

Là chìa khóa thánh thiện

Cho cánh cửa trái tim Ngài.

                                                                                                        

                                                                             (Gabriela Mistral)

Từ thập giá thành Thánh Giá

Trên đồi Golgotha xưa có ba cây thập giá, nhưng chỉ có một cây trở thành Thánh giá, thành giá chuộc tội, thành cây quả phúc cứu độ.

Thập giá Đức Giêsu là những đau khổ có tính cứu rỗi. Vì Người là Con Thiên Chúa vô tội đã gánh tội thay cho loài người, đã tự hiến mình để đền bù tội lỗi và chịu chết để hóa giải án phạt cho nhân loại.

Thập giá Đức Giêsu là sự tôn vinh Chúa Cha, Đấng giầu lòng thương xót, “đã yêu mến thế gian đến nỗi đã ban Con Một, để ai tin vào Con của Người thì khỏi phải chết, nhưng được sống muôn đời” (Ga 3,16)

Cùng là một dấu nhưng thập giá khác Thánh giá. Sự đày đọa của thập giá khác giá trị cứu rỗi của Thánh giá, như sự khác biệt giữa thánh nhân và phàm nhân là một sự nhận chân, một xác tín, một thái độ sống, một sự lựa chọn, nhiều khi chỉ là sự “giác ngộ” như anh trộm lành hoặc sự cố chấp trong tội như người “trộm dữ” cùng chịu đóng đinh với Đức Giêsu trên thập giá xưa.

Chất Thánh ấy là Tình yêu hiến mình, là chấp nhận chịu đau khổ vì đức tin, chịu chết để nên giống với Đức Kitô, với hy vọng sẽ được vinh quang như Người.

Thánh giá là tiếng nói yêu thương muôn đời của Thiên Chúa.

Đó là lý do sau hơn 2000 năm và cho đến tận thế, dù Đức Giêsu đã phục sinh lên trời vinh hiển, Hội thánh luôn giữ biểu tượng Thánh giá, vì Thánh giá là tiếng nói yêu thương muôn đời của Thiên Chúa. Và Thánh giá như lời mời gọi đến muôn đời sự đáp trả như thánh Phaolô, đã chẳng muốn biết điều gì, chẳng hãnh diện về điều gì, chẳng ngoài thập giá Đức Kitô (Gl 6,14). Ngài còn muốn mang những thương tích còn thiếu nơi cuộc thương khó của Đức Kitô vì lợi ích cho thân thể Người là Hội thánh. (Cl 1,24)

Vì thế đời sống Kitô hữu không thể thiếu vắng bóng Thánh giá. Vẫn biết vác được thập giá mình theo Chúa là điều quá sức, cần nhờ ơn Chúa luôn, nhưng không vì thế mà thập giá mất đi sự nặng nề. Biết bao người tín hữu đã vì sợ khổ, ngại khó mà từ khước. Do vậy, Đức Giêsu trong Hội thánh vẫn còn phải chịu những đau khổ, vẫn còn phải chịu đóng đinh.

Suy tôn Thánh giá Chúa Kitô hôm nay, ta thấy vinh quang hay tủi nhục?, hãnh diện hay hổ thẹn?, cứu thoát hay đày đọa?, để chọn lựa sự nên thánh hay mãi mãi là phàm nhân?, trở nên giống Chúa hoặc không bao giờ?