Mến! Cuộc
đời bạn vô cùng tinh vi, phức tạp, kỳ diệu và đáng yêu! Cuộc đời ấy đong đầy bộ
óc thông minh của bạn muôn vàn tri thức về các lãnh vực khoa học tự nhiên, xã
hội và nhân văn. Cuộc đời ấy trao tặng cho trái tim bạn biết bao cảm xúc nhiệm
lạ. Tất cả những tri thức, suy tư, cảm xúc, nỗi niềm, ưu tư, dự tính, v.v.,
luôn dâng trào trong tâm trí và trái tim bạn, lại thôi thúc bạn mở lòng ra với
thế giới bên ngoài và với tha nhân.
Bạn mong muốn bày
tỏ chính mình với tha nhân để góp mặt với cộng đồng nhân loại, để tìm kiếm một
niềm cảm thông và chia sẻ chân tình ư? Bạn sẽ cần đến chúng tôi, những dấu câu, những phần tử nhỏ bé nhất trong cuộc đời
đa diện và kỳ diệu của bạn. Chúng tôi vẫn hiện diện thật tinh tế trong từng
nhịp sống của bạn, để thấu cảm tất cả những suy tư, tri thức và xúc cảm của
bạn. Chúng tôi sẽ giúp bạn diễn tả một cách trung thực tất cả những ý tưởng kỳ
diệu của bạn trên những trang sách của cuộc đời.
DẤU CHẤM – SỰ KẾT THÚC HOÀN HẢO
Tôi đến với bạn
khi nhận thấy bạn đã diễn đạt hoàn tất ý tưởng của mình với ý nghĩa trọn vẹn[1]. Tôi
sẽ thực hiện những điểm kết thúc hoàn hảo, để bạn được mãn nguyện với những ý
tưởng bạn đã chuyển trao cho người khác. Như thế, tôi làm cho cuộc sống của bạn
mỗi ngày được vuông tròn, mỹ mãn. Nhờ đó, bạn thể hiện niềm xác tín vào chính
mình khi bạn kết thúc một ý kiến, một quyết định, một kết luận vững chắc, để
người đọc có thể tin tưởng vào ngôn từ của bạn[2]. Để
khẳng định chính mình, bạn hãy cùng tôi suy nghĩ thật kỹ lưỡng, lập luận thật
vững vàng, với những cơ sở khoa học và thực tiễn khách quan nhé.
Đối diện với
những ai đã quá nhạy bén với những suy nghĩ riêng tư nhất của bạn, ngôn từ của
bạn sẽ trở nên thật đơn sơ, vắn gọn, như một điều bí mật mơ hồ với những người
xa lạ, nhưng lại là những thông tin thật quan trọng và tinh tế với những người
thân quen của bạn. Bạn có thể diễn tả được điều đó nếu bạn nhớ đến tôi[3].
Khi bắt tay vào một công việc hoặc một kế hoạch
của cuộc sống, bạn mong ước tất cả được hoàn tất mĩ mãn. Vì thế, bạn phải chuẩn
bị kỹ lưỡng từng đường đi nước bước của công việc, những sự cố có thể xảy ra
trong thời gian tiến hành, những hậu quả phát sinh bên cạnh những thành quả tốt
đẹp, v.v.. Bạn thật chu đáo và có trách nhiệm cao trong cuộc sống. Tôi thực sự
tán dương bạn và sẵn sàng chia sẻ những quyết tâm cao đẹp của bạn. Tôi sẽ hăng
hái đồng hành để động viên tinh thần bạn luôn luôn năng động, giúp bạn hoàn
thành những dự tính tốt đẹp của bạn. Chúng ta sẽ cùng nhau “về đích” với sự
thành công cao nhất và hữu ích nhất cho bạn và cho đời.
Bạn biết không,
cuộc sống vốn có muôn vàn sắc thái khác nhau. Những niềm vui của bạn đan xen
những nỗi buồn; những ước mơ và hy vọng hoà quyện vào những ưu tư và phiền
muộn. Tôi sẽ cùng với bạn từng bước kết thúc những nỗi niềm u buồn, đồng thời
từng bước xây dựng những niềm vui và hạnh phúc mới cho bạn và cho đời. Cứ thế,
tôi sẽ đồng hành với bạn trong suốt những chặng đường thăng trầm nhưng thật hào
hùng của lịch sử đời bạn. Đến cuối cuộc đời, tôi cũng sẽ cùng với bạn vẫy tay
giã từ cuộc đời này trong lời từ biệt bình an[4].
DẤU PHẨY VÀ DẤU CHẤM PHẨY –
CUỘC SỐNG TRẬT TỰ, HÀI HOÀ
anh em chúng tôi là những trợ thủ rất nhiệt
tình và năng động trong việc diễn đạt tư tưởng của bạn đó. Chúng tôi hay xen
vào giữa câu truyện của bạn, không phải vì tính khí bốc đồng hay muốn làm tài
khôn đâu nhé. Chúng tôi thực lòng muốn giúp cho bạn phân tách những thành tố
cấu tạo nên ý tưởng của bạn, khiến cho ý tưởng ấy được minh bạch, sắc bén và
thuyết phục đối với người đọc[5]. Anh
chấm phẩy dày dạn kinh nghiệm sống hơn tôi[6]. Anh
sẽ giúp bạn phân tích cặn kẽ những ý nghĩa làm nên cuộc đời và con người bạn.
Anh sẽ có mặt trong những vấn đề phức tạp và khó khăn nhất của bạn, để giúp bạn
sắp xếp một cách hợp lý những ý tưởng phong phú và sâu sắc của bạn. Còn tôi,
một phết nhỏ xen giữa cuộc đời, sẽ đảm nhận những phần việc nhỏ hơn. Có anh và
tôi, bạn sẽ tự mình điều phối những sắc màu khác nhau trong cuộc đời của bạn,
để chúng liên kết nên một bức tranh thật hài hoà, tinh tế và độc đáo.
À, anh em chúng
tôi còn giúp bạn cư xử khéo léo và tế nhị với mọi người và mọi sự vật có liên
đới với cuộc đời của bạn đấy. Khi nhớ đến chúng tôi, bạn sẽ mỉm cười mãn nguyện
vì bạn nhận thấy: Trời đất, con người, vạn vật, đều có một vị trí công bằng
trong cuộc đời của bạn[7]. Anh
em chúng tôi sẽ sát cánh bên bạn để chúng ta cùng hoà nhịp với cuộc sống trong
một sự đồng điệu tài tình.
DẤU CHẤM HỎI – MỜI GỌI KHÁM
PHÁ CUỘC SỐNG
Bạn luôn có những
nỗi băn khoăn, thao thức, thắc mắc, nghi hoặc trong cuộc sống ư? Bình thường
thôi, vì cuộc sống là một mầu nhiệm vô cùng đối với con người mà. Tôi sẽ khơi
dậy tính hiếu kỳ nơi bạn, giúp bạn không ngừng đặt ra những vấn nạn, để bạn
bước ra khỏi giới hạn chật chội của chính mình, mà vươn ra thế giới, vươn tới
vũ trụ mênh mông đang bao bọc xung quanh bạn. Những câu hỏi được gợi lên cùng
với sự hiện diện của tôi sẽ thôi thúc bạn không ngừng dấn thân vào cuộc đời để
khám phá, để sáng tạo, để thăng tiến và hoàn thiện chính bạn[8].
Whao! Một hoài bão thật vĩ đại và cao đẹp đấy!
Cuộc sống là một
dòng chảy không ngừng nghỉ, khiến cho bạn luôn luôn phải ngạc nhiên và thán
phục. Do đấy, tôi vẫn luôn cận kề với bạn, kiểm chứng những thực tại đã qua và
đang đến, để có thể xác minh tính hợp thời của vốn tri thức bạn tích luỹ được,
để không bao giờ bạn bị trói buộc trong quan niệm sống lạc hậu và bảo thủ một
cách vô lý[9]. Có
thế, tầm nhìn của bạn luôn luôn được mở rộng để hướng tới những chân trời mới
của cuộc đời.
Tôi cũng mở đường
cho bạn đến với những cõi rất riêng của nhân tình thế thái, để bạn thấu hiểu,
cảm thông, chia sẻ, chữa lành những vết thương sâu kín của đời nhân thế; vì
những vết thương ấy phần nào cũng hằn lên những đau xót trong chính trái tim
bạn[10].
Đôi khi, để thi
vị hoá cảm xúc của bạn, tôi sẽ thay thế cho lời khẳng định hoặc phủ định đơn
thuần của bạn, để bạn không phải dùng mãi những trạng ngữ “có”[11] hoặc
“không”[12] một
cách máy móc và nhàm chán. Khi ấy, bạn sẽ thấy ngôn ngữ của bạn có sức hấp dẫn
biết bao!
DẤU CHẤM THAN – KHƠI NGUỒN CẢM
XÚC
Có lẽ tôi đã được
sinh ra trong một cuộc tình duyên tuyệt mỹ nhất, nên tôi cưu mang trong mình
muôn vàn xúc cảm tinh tế của nhân loại. Bạn đang vui sướng tột đỉnh ư? Đang
cháy bỏng yêu thương ư? Đang bừng bừng giận dữ ư? Đang đau đớn thảm khốc ư?
Đang hốt hoảng kinh hoàng ư? Bạn cứ đến với tôi, cùng tôi bộc lộ hết, đừng giấu
giếm chi cả, để niềm vui của bạn được nên trọn với những tiếng cười bật tung và
tiếng reo vui vỡ oà, để nỗi sầu của bạn được vơi bớt trong tiếng khóc nức nở và
tiếng than thấu tận cao xanh. Với tôi, bạn không cần tìm kiếm những ngôn từ hoa
mỹ dài dòng, chỉ cần những âm thanh chân thật nhất với cảm xúc hiện tại là bạn có
thể làm thăng hoa những cảm xúc đang dâng trào mãnh liệt trong bạn đó[13].
Cuộc đời bạn cần có những lúc cuồn cuộn dậy sóng như thế để bạn được lớn lên,
vững chãi, dạn dày.
Khi bạn dám bộc
lộ những cảm xúc chân thật của mình đúng lúc, đúng hoàn cảnh, đúng với đối
tượng cảm nhận, sẽ có một ai đó lắng nghe bạn, đồng cảm với bạn, và sẵn sàng
tiến đến đồng hành với bạn trên đường đời vạn nẻo. Bạn sẽ chẳng còn thấy cô đơn
lạc lõng giữa dòng đời xuôi ngược. Về phần mình, bạn cũng sẽ không để cho những
người sống xung quanh bạn phải uất nghẹn kìm nén những cảm xúc riêng tư của họ
trong nỗi cô đơn não nề nhất, phải không bạn? Bạn hãy cùng tôi cất lên những
lời an ủi, khích lệ, cổ vũ đầy chí khí, để phá tan những xiềng xích vô hình của
mặc cảm, tự ti, sợ hãi đang trói buộc những con người cô đơn ấy, để họ can đảm
hơn, mạnh mẽ hơn, mà sống hết mình với cuộc đời[14].
Có tôi cộng tác, ngôn ngữ của bạn sẽ mạnh hơn, sắc hơn, tuyệt hơn,
thật hơn. Với tôi, bạn sẽ phát huy được tối đa chiều sâu nội lực của ngôn ngữ.
Như thế, ngôn ngữ của bạn cùng với tôi không chỉ vọng đến tai, ghi vào trí não,
mà còn chạm đến cả tâm hồn của người đọc đấy.
DẤU CHẤM LỬNG – NHỮNG ĐIỀU CHƯA
NÓI HẾT
Cuộc sống của
chúng ta ngày càng thêm bận rộn, vội vã, quay cuồng, mà quĩ thời gian của chúng
ta chỉ có giới hạn nhất định (24 giờ cho một ngày). Vậy nên, chắc hẳn cuộc sống
của bạn có lúc đã bị rối tung, bừa bộn, choáng ngợp? Không sao, bạn đừng lo,
tôi sẽ đến để giúp bạn sắp xếp lại cuộc sống và tận dụng thời gian của bạn một
cách có hiệu quả nhất, để bạn tập trung tối đa vào những vấn đề quan trọng
trong đời bạn. Còn những «chuyện nhỏ», bạn đừng quan tâm nhiều, cứ để tôi liệu
cách thay thế, miễn làm sao mọi người có thể hiểu được suy nghĩ và tâm tư của
bạn là tôi an tâm rồi[15].
Bước dài theo
những năm tháng thăng trầm, những chặng đường quanh co và thác ghềnh khúc khuỷu
của cuộc sống, con người từng trải của bạn càng thêm tinh tế, phức tạp, và bí
nhiệm nữa. Lịch sử cuộc đời đã tạo nên một cõi rất riêng trong chiều sâu nội
tâm của bạn. Lúc ấy, bạn cần cất giữ trong cung thánh lòng bạn một điều bí
nhiệm nào đó của bạn, cho bạn, hoặc của một ai đó rất quan trọng trong đời bạn,
để điều bí nhiệm đó sẽ sống cùng bạn, nuôi dưỡng bạn và sẽ chết với một mình
bạn mà thôi. Do vậy, những câu văn của bạn có lúc sẽ trở nên lấp lửng, kín đáo,
ý nhị… để ai muốn hiểu sao thì hiểu. Tôi sẽ che lấp những chỗ lấp lửng ấy, để
câu văn của bạn càng trở nên huyền bí như bạn muốn[16]. Nếu
ai đó hiểu đúng ý bạn, họ sẽ là người tâm đắc nhất (cũng có thể là người «nguy
hiểm nhất») của bạn đó.
Sẽ có một lần nào
đó trong đời, tâm hồn bạn vô cùng xao xuyến (vì một tình yêu chẳng hạn)[17], áy
náy (vì một lỗi lầm đáng tiếc)[18], ngại
ngần (vì chưa dự đoán được sự đáp trả của người đối diện)[19],
v.v., bạn không thể diễn đạt hết một câu trọn vẹn… Tôi hiểu ý bạn rồi, tôi sẽ
vận dụng hết khả năng truyền đạt thông tin của mình để «nói hộ lời trái tim bạn
muốn nói». Vậy cũng hay, biết đâu sự ngại ngùng lại làm cho «người ta» trở nên
duyên dáng, đáng yêu và hấp dẫn hơn thì sao?
À, tôi suýt quên một nhiệm vụ khá quan trọng đối
với bạn: Khi bạn muốn thông báo cho người khác một sự kiện bất ngờ, bạn nhớ gọi
tôi đến, tôi sẽ làm cho sự bất ngờ của bạn được gia tăng một cách «có nghệ
thuật» đấy[20].
DẤU HAI CHẤM – PHONG CÁCH LÀM
VIỆC KHOA HỌC
Tôi có một lối sống rất quân bình (như là ký
hiệu mô tả về tôi vậy), không quá náo nhiệt, không quá lặng thầm, luôn minh
bạch trong mọi vấn đề, yêu thích những ngôn từ có tính khoa học thực nghiệm. Vì
vậy, hình như tôi hơi khó tính khi tham gia vào công việc của bạn đó?
Bạn hãy gọi tôi
đến để khởi đầu một cuộc giới thiệu, một lời thuyết minh, giải thích về những
con người, sự vật, hoặc vấn đề bạn đang quan tâm[21]. Tuy
nhiên, trước khi chúng ta cùng nhau «hành động», bạn phải trang bị đầy đủ những
cứ liệu khoa học và thực tiễn cần thiết, để ngôn từ của bạn không trình bày
những chuyện tầm phào, trống rỗng, vô lý, thiếu cơ sở lập luận, không có lập
trường dứt khoát. Hẳn bạn vẫn nhớ câu: «Bút sa gà chết»? Đúng đấy, đôi khi chỉ
cần một sai sót nhỏ trong ngôn từ cũng đủ để phá hỏng cả một việc lớn. Lúc ấy,
chúng ta sẽ hối tiếc biết bao về những sai lầm do bất cẩn trong cuộc sống. Bạn
là người có phẩm giá cao trọng, nên ngôn từ của bạn cũng phải chính xác, hợp
lý, hợp tình, có trách nhiệm, thanh cao và trong sáng, như chính nhân phẩm của
bạn vậy.
Thế nên, tôi buộc lòng phải nghiêm khắc với bạn; vì tôi có trách
nhiệm xây dựng và bảo vệ uy tín của bạn trước người khác. Bạn có thể sống thiếu
thốn vật chất, quyền lực, danh vọng, nhưng bạn sẽ rất khổ sở nếu bạn đánh mất
niềm tin từ chính mình và từ người khác. Dù thế nào, bạn cũng cứ yên tâm; có
tôi đây, hơi khắt khe, nhưng cũng biết thông cảm và rất kiên nhẫn với những nỗ
lực của bạn; vì tôi đã quyết tâm phục vụ bạn cho đến cùng. Tôi sẽ giúp bạn luôn
sống cẩn trọng và trung thực, dù cho cuộc sống xung quanh chúng ta ngày nay vẫn
còn nhiều cảnh tượng chụp giựt và dối lừa.
Khi ngẫu hứng,
bạn cũng muốn phát huy trí thông minh hóm hỉnh và thú «chơi chữ» của bạn, để
tạo nên những sắc thái mới cho cuộc sống, làm cho cuộc sống sinh động lên? Bạn
muốn gửi những lời tán thưởng, chọc ghẹo, thậm chí là khiêu khích, châm biếm
thật dễ thương, đến với những người thân để tạo niềm vui, sự ngạc nhiên và «sự
thức tỉnh» cho họ? Bạn cứ gói ghém tất cả những ngôn từ thông minh hài hước đó
trong «đôi tay khéo léo» của tôi; tôi sẽ đem những thông điệp này đến «khuấy
động» cuộc sống của những người bạn đang quan tâm, làm cho cuộc sống ấy tươi
trẻ lại với «những hào khí mới.»[23]
Và trong những
cuộc hội họp trang trọng, tôi sẽ «tạo điểm nhấn» thích hợp, để tăng thêm phần
«long trọng» cho ngôn từ của bạn trước những người đang hiện diện. Khi ấy,
người xung quanh có thể sẽ cảm thấy bạn là người trịnh trọng, oai nghiêm, nhưng
xa lạ, và thậm chí «hơi bị màu mè hoa lá cành» đấy.
DẤU NGOẶC ĐƠN - VAI DIỄN PHỤ
Tôi chỉ là kẻ đi
«bên cạnh cuộc đời». Tôi chỉ diễn «vai phụ» trong sân khấu cuộc đời của bạn.
Khi bạn gặp trắc trở, bối rối trong những nan vấn của cuộc sống, bạn cứ bình
tĩnh, tôi sẽ lập tức xuất hiện, để cùng bạn mở ra «một hướng giải quyết khác»
cho vấn nạn của bạn (Đây là «sở trường» của tôi mà)[24]. Bạn
biết không, khi tất cả «những cánh cửa chính» của cuộc đời bạn bị khép lại, bạn
sẽ cần đến «những cánh cửa sổ» (là tôi đây), để cuộc đời bạn không bị chôn vùi
trong bế tắc. Từ đó, bạn vẫn có thể ung dung tiến bước trong tin tưởng, lạc
quan, hy vọng. Thế là tôi cũng có lý do để tự hào với vai diễn «phụ» của mình
rồi đó (Kể ra thì tôi cũng quan trọng «ra phết» đấy chứ).
Giữa kho tàng tri
thức vô tận của nhân loại, bạn muốn trình bày ý kiến riêng của mình một cách tế
nhị, khiêm tốn và kín đáo? Tôi sẽ bày cho bạn cách diễn đạt thật khéo léo và
tinh xảo[25],
khiến cho người đọc đón nhận bạn với thái độ thật vô tư (Theo tôi, đây là «bí
mật nghề nghiệp» đấy nhé!)
SẼ
CÒN NỮA…
Đó là những tâm sự chân tình của «anh chị em dấu
câu chúng tôi» gửi đến bạn. Chúng tôi hy vọng sẽ giúp bạn tìm thấy nhiều ý
nghĩa cao đẹp trong cuộc sống. Bạn thấy đấy, những phần tử nhỏ bé nhất như
chúng tôi, cũng luôn có những điều tâm huyết về quan niệm sống, thế thái nhân
tình, lối sống nhân bản, v.v., để chia sẻ với bạn. Sẽ còn rất nhiều phần tử nhỏ
bé khác trong cuộc đời này đang muốn ngỏ lời với bạn, để giúp bạn hoàn thiện
chính mình và đi trọn hành trình cuộc đời của bạn. Mời bạn tiếp tục lắng nghe
và chiêm nghiệm nhé.
Vincent
Lương Hồng Phong, O.P.
[1] Dấu chấm hoàn tất một câu văn đã đầy đủ ý nghĩa.
[2] Dấu chấm xác định một ý tưởng chắc chắn.
[3] Dấu chấm đôi khi chỉ đứng sau một từ để nhấn mạnh một thông
tin quan trọng giả thiết người đọc có thể nhận biết. Vd: Em đến. Niềm vui. Hạnh
phúc. (Em đến bên anh. Em chính là niềm vui và hạnh phúc đời anh.)
[4] Dấu chấm kết thúc cuộc đời một con người như là lời chào
bình an cuối cùng, để họ giã biệt trần thế với “một ấn tượng” tuyệt vời nhất.
[5] Dấu chấm phẩy và dấu phẩy đặt ở giữa câu để tách biệt các
thành phần khác nhau trong câu, để phân biệt giữa thành phần chính với thành
phần phụ, thành phần xen vào của câu.
[6] Dấu chấm phẩy dùng để tách những thành phần khác nhau trong
câu phức tạp; còn dấu phẩy dùng cho những câu đơn giản hơn.
[7] Dấu chấm phẩy và dấu chấm phẩy dùng để liệt kê những thành
tố tương đồng và độc lập trong câu.
[8] Câu hỏi gợi lên sự hiếu kỳ, nhu cầu khám phá cuộc sống vốn
huyền nhiệm vô cùng.
[9] Vd: Thật vậy sao?
[10] Câu hỏi biểu lộ sự quan tâm đến nhân tình thế thái.
[11] Vd: [Anh có thấy chìa khoá tôi để đâu không?] – Anh này hỏi
lạ, thế trong tay anh đang cầm cái gì đấy?
[12] Vd: Chẳng lẽ tôi chịu bó tay trước thách đố quan trọng này
sao? / Mày dám nói những lời xách mé như thế với bố mày hả? / Hắn đã nói rõ hết
rồi; mụ ấy còn mè nheo gì nữa?
[13] Vd: Quá đã! / Whaoo! / Hm! / Trời! / Than ôi! / Nguy rồi!
[14] Vd: Cố lên! / Đừng sợ! / Hãy đứng dậy và tiến lên!
[15] Dấu chấm lửng thay thế cho những thành phần không cần thiết
(đã được tĩnh lược hay hiểu ngầm) trong câu.
[16] Câu nói bỏ lửng với dấu chấm lửng thể hiện sự bí mật, tâm
trạng riêng tư.
[17] Vd: Anh đã… yêu… em.
[18] Vd: Con đã lỗi phạm đến cha mẹ. Con không đáng…
[19] Vd: Tôi nghĩ như thế, chẳng hay…
[20] Vd: Anh muốn cầu hôn với… em gái của em!
[21] Dấu hai chấm khởi đầu cho một phần giới thiệu, thuyết minh,
giải thích, hoặc trích dẫn trực tiếp.
[22] Dấu ngoặc kép dùng để đóng khung câu trích dẫn trực tiếp.
[23] Dấu ngoặc kép tạo nên những sắc thái mới lạ và độc đáo cho ý
nghĩa của câu. Vd: Như thế mới gọi là “con nhà nòi” chứ.
[24] Dấu ngoặc đơn được dùng một cách linh động để giải thích thêm
hoặc minh hoạ cho ý nghĩa của câu.
[25] Dấu ngoặc đơn cũng chứa đựng ý kiến riêng của người viết.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét